قانون کپی رایت در ایران و تضمین اجرای نقض حقوق آن
به رسمیت شناختن حقوق مالکیت معنوی به تنهایی برای دارندگان این حقوق کافی نیست. توجه به اعمال نقض حقوق مالکیت ادبی و هنری (کپی رایت) می تواند به حفظ هر چه بیشتر حقوق نویسندگان آثار دارای حق چاپ کمک کند. ناگفته نماند که در قانون ایران مجازات نقض حقوق مالکیت ادبی و هنری به صورت یکپارچه پیش بینی نشده است و قوانین متعددی در این زمینه وجود دارد. اما در لایحه جامع حمایت از حقوق مالکیت ادبی و هنری و حقوق وابسته بحث ضمانت اجرای نقض حقوق مالکیت ادبی و هنری است که البته هنوز به تصویب نرسیده است. ایران همچنین عضو هیچ یک از کنوانسیون‌های بین‌المللی کپی رایت نیست و به توافقنامه تریپس نپیوسته است. به همین دلیل، آثاری که در ایران خلق می‌شوند، توسط ساکنان ایران در کشورهای دیگر محافظت نمی‌شوند. در این پست با ما همراه باشید تا با جزئیات قانون کپی رایت جاری در ایران آشنا شوید.
1. قانون حمایت از حقوق مؤلفان، نویسندگان و هنرمندان (مصوب 1348).
در فصول سوم و چهارم این قانون به ترتیب حمایت ها و مجازات های قانونی برای نقض حقوق مالکیت ادبی و هنری بیان شده است. در ماده 23 قانون مذکور آمده است: «هرکس قسمتی یا تمام اثر متعلق به دیگری را که تحت حمایت قانون است، بدون اذن او یا عمداً به نام شخص دیگری به نام خود یا پدیدآورنده ایجاد کند. پدیدآورنده نشر، توزیع یا توزیع به حبس تأدیبی از 6 ماه تا 3 سال محکوم خواهد شد. ماده 24 ترجمه می گوید: هرکس ترجمه دیگری را به نام خود یا بدون اجازه دیگری منتشر کند به حبس تأدیبی از سه ماه تا یک سال محکوم می شود.
در ماده 25 این قانون آمده است: متخلفان از مواد زیر به حبس تأدیبی از سه ماه تا یک سال محکوم خواهند شد:
ماده 17: نام، عنوان و علامت مخصوص معرف اثر مورد حمایت این قانون است و هیچکس نمی‌تواند آنها را برای اثر مشابه یا مشابه آن به نحوی که موجب شبهه شود استفاده کند. ماده 18: فرستنده و ناشر و کسانی که به موجب این قانون مجاز به استفاده یا استناد یا اقتباس از اثری به منظور انتفاع هستند، باید نام نویسنده را با عنوان و علامت خاصی که اثر را با اثر یا بر روی آن نشان می‌دهد، اعلام و درج کنند. نسخه های اصلی یا چاپ شده یا تکثیر شده به روش معمول. ماده 19: هرگونه تغییر یا تحریف آثار مورد حمایت این قانون و انتشار آن بدون اجازه نویسنده ممنوع است. ماده 20: چاپخانه‌ها، شرکت‌های ضبط، کارگاه‌ها و اشخاصی که آثار مورد حمایت این قانون را منتشر یا منتشر یا توزیع یا ضبط یا تکثیر می‌کنند. تعداد دفعات چاپ و تعداد نسخه های کتاب یا ضبط یا تکثیر یا توزیع یا انتشار و شماره سریال روی صفحه موسیقی و صدا در کلیه نسخه هایی که با ذکر تاریخ و نام چاپخانه یا مؤسسه مربوط توزیع می شود. و کارگاه با توجه به درج آیتم.
در ماده 28 قانون نیز آمده است: در صورت ارتکاب تخلف اشخاص حقوقی از جمله شرکت ها، علاوه بر تعقیب شخص حقیقی مسئول که جرم او ناشی از تصمیم وی باشد، از اموال شخص حقوقی نیز غرامت به شاکی خصوصی پرداخت می شود. نه کفایت دارایی شخص حقوقی با مابه التفاوت دارایی مرتکب جبران می شود. همچنین طبق ماده 31 قانون، جرایم مجاز در این قانون با شکایت شاکی خصوصی شروع و پس از گذشت وی (جرم قابل گذشت) متوقف می شود.
2. قانون ترجمه و تکثیر کتب و انتشارات و آثار صوتی (مصوب 1352)
در ماده 7 قانون مذکور آمده است: اشخاصی که عمداً و عمداً از مواد 1 تا 3 قانون تخلف کنند یا اقلام موضوع ماده 3 را که به صورت غیرقانونی به خارج از کشور تولید شده است صادر و یا وارد کنند، علاوه بر پرداخت خسارت شاکی خصوصی. آنها به 3 ماه تا یک سال حبس محکوم می شوند.
مواد 1 تا 3 این قانون عبارتند از:
ماده 1: حق تکثیر، تجدید چاپ، بهره برداری، انتشار و توزیع هر گونه ترجمه توسط مترجم یا وارث قانونی او. مدت استفاده از این حقوق که به وراث منتقل می شود، سی سال از تاریخ فوت مترجم می باشد. حقوق مذکور در این ماده قابل انتقال به غیر است و انتقال گیرنده به لحاظ استفاده از این حقوق برای استفاده از این حق تا پایان مدت انتقال دهنده حق خواهد بود. ذکر نام مترجم در تمامی موارد استفاده الزامی است. ماده 2: تکثیر کتب و نشریات به همان زبان و شکل چاپ شده به منظور فروش یا بهره‌برداری از مواد از طریق افست یا عکاسی یا روش‌های مشابه بدون اجازه صاحب حق چاپ ممنوع است. ماده 3: هیچ بخشی از این سایت بدون اجازه کتبی قبلی صاحبان حق چاپ یا صاحبان آنها یا نمایندگان قانونی آنها قابل تکثیر، ذخیره در یک سیستم بازیابی یا انتقال به هر شکل و هر وسیله ای نیست. حكم اين ماده شامل كپي، ضبط يا تكثير برنامه هاي راديويي و تلويزيوني يا هر پخش ديگري نيز مي شود.
همچنین جرایم موضوع این قانون مانند قانون حمایت از حقوق مؤلفان، مصنفان و هنرمندان قابل ارتکاب توسط شخص حقوقی (ماده 8) و قابل گذشت (ماده 12) است.
3. تضمین نقض کپی رایت
در زمینه ضمانت اجرای نقض کپی رایت، قوانین دیگری از جمله قانون مجازات افرادی که فعالیت غیرمجاز در زمینه سمعی و بصری انجام می دهند (مصوب ۱۳۸۶) وجود دارد. در این قانون برای فعالیت های غیرمجاز در زمینه تولید و تکثیر آثار سمعی و بصری، اجراهای مختلف از جمله نیاز به جبران خسارت زیان دیده، حبس و جزای نقدی تضمین شده است. از جمله جرایم مجاز در این قانون، معرفی آثار سمعی و بصری غیرمجاز به جای آثار مجاز، تکثیر غیرمجاز آثار مجاز، فعالیت تجاری در زمینه تولید، توزیع، تکثیر و توزیع آثار، سی دی و لوح های صوتی و تصویری بدون مجوز است. از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلام، تکثیر و پخش عمده آثار سمعی و بصری مستهجن، تولید و توزیع و تکثیر نوار، دیسکت و لوح فشرده و نمایشگرهای مبتذل است (مواد 1، 2 و 3 قانون مذکور). همچنین بر اساس ماده 11 این قانون رسیدگی به جرایم موضوع این قانون در صلاحیت دادگاه های انقلاب است.
4. قانون حمایت از حقوق پدیدآورندگان نرم افزارهای رایانه ای
قانون دیگر، قانون حمایت از حقوق توسعه دهندگان نرم افزارهای رایانه ای مصوب 1379 است که همانطور که از نام آن پیداست، این قانون حقوق مادی و معنوی سازندگان نرم افزارهای رایانه ای را شرح می دهد. بر اساس ماده 1 این قانون، «حق انتشار، عرضه، اجرا و بهره‌برداری مادی و معنوی از نرم‌افزار رایانه‌ای متعلق به پدیدآورنده آن است.» نحوه گردآوری و ارائه داده‌ها در محیط قابل پردازش رایانه‌ای نیز مشمول نرم‌افزار خواهد بود. "
بر اساس ماده 3 این قانون، نام، عنوان و علامت ویژه نرم‌افزار مورد حمایت این قانون است و هیچکس نمی‌تواند از آنها برای نرم‌افزارهای مشابه یا مشابه به‌گونه‌ای استفاده کند که شبهه ایجاد کند. ماده 13 این قانون عموماً اجرای تضییع حقوق مشمول این قانون را علاوه بر جبران خسارت زیان دیده، حبس از نود و یک روز تا شش ماه و جزای نقدی از ده میلیون ریال تا پنجاه میلیون ریال تضمین می کند. همچنین بر اساس ماده 15 این قانون جرایم مربوط به تضییع حقوق مورد حمایت این قانون قابل گذشت است.
5. قانون مطبوعات و قانون اصلاح قانون مطبوعات
در نهایت، قانون مطبوعات مصوب 1364 و قانون اصلاح قانون مصوب 1379 نیز حاوی موادی در رابطه با ضمانت نقض حق چاپ است. بند 9 ماده 6 قانون مطبوعات مصوب 1364 (اصلاحی 1379) سرقت ادبی را «انتساب عمدی تمام یا بخش قابل توجهی از آثار و نوشته‌های دیگران به خود یا دیگران حتی در ترجمه» تعریف می‌کند. در چارچوب قانون مطبوعات وفق ماده 698 قانون مجازات اسلامی (مجازات نشر اکاذیب) و خارج از قانون مطبوعات طبق قانون حمایت از حقوق مؤلفان، مؤلفان و مؤلفان مجازات خواهد شد. هنرمندان (مصوب در سال 1969). در ماده 33 قانون اصلاح قانون مطبوعات (مصوب 1379) نیز آمده است: «و از یک روز تا سه ماه و جزای نقدی از یک میلیون (100.000) ریال تا ده میلیون (100.000.000) ریال محکوم خواهد شد. جرم و مجازات منوط به شکایت شاکی خصوصی است.»
:: بازدید از این مطلب : 15
|
امتیاز مطلب : 0
|
تعداد امتیازدهندگان : 0
|
مجموع امتیاز : 0
عضو شوید
عضویت سریع
آمار مطالب
آمار بازدید
